Ένας Γάλλος, λάτρης του θεσσαλικού πολιτισμού

Της Λένας Κισσάβου

Ψάχνει να ζωντανέψει την ιστορία στα φθαρμένα αρχαία μάρμαρα. Διαβάζει ό,τι χάραξαν οι πρόγονοί μας σε αυτά και πολεμώντας με τον χρόνο προσπαθεί να αποκαλύψει τις άγνωστες πτυχές της, που κρύβονται σε κάθε λέξη, σε κάθε φράση των μαρμάρινων επιγραφών, που σώζονται μέχρι σήμερα.

Μέσα από την έρευνά τους αναδύονται σημαντικά γεγονότα και αποκαλύψεις, που μέχρι σήμερα η ελληνική ιστορία δεν έχει γράψει:

-«Η Λάρισα ήταν η πόλη, όπου φυλασσόταν το Γενικό Αρχείο του βασιλείου του Φιλίππου του 5ου, το οποίο με εντολή του καταστράφηκε, προκειμένου να μην πέσει στα χέρια των Ρωμαίων…».

-«Ο Πέρσης βασιλιάς, Ξέρξης, πέρασε από τους Γόννους, γιατί ήταν κλειστά τα Τέμπη, ώστε να κατευθυνθεί νότια. Προκάλεσε στην περιοχή μεγάλη οικολογική καταστροφή, κόβοντας δέντρα που εμπόδιζαν την άνετη διέλευση του στρατού του…».

-«Η θεσσαλική διάλεκτος, είναι η συνέχεια της μυκηναϊκής γλώσσας, ενώ έχει πολλά κοινά στοιχεία με την Ομηρική γλώσσα, τόσο στο λεξιλόγιό της όσο και στη φωνητική της…».

Είναι Γάλλος, αλλά εδώ και 50 χρόνια, έχει αφοσιωθεί στην έρευνα της ελληνικής ιστορίας και ειδικότερα σε αυτή της Θεσσαλίας.

Ο κ. Μπρούνο Ελλύ, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί περισσότερο Έλληνας από πολλούς στη χώρας μας, αφού άλλωστε και ο ίδιος δηλώνει μισός Γάλλος και μισός Θεσσαλός, όταν άλλωστε η μισή ζωή του είναι στη θεσσαλική γη.

«Δέσμιος» ενός πάθους που τον κατευθύνει και δεν είναι άλλο απ΄ το να αποκαλύψει ιστορικές πτυχές της αρχαίας Θεσσαλίας, ερευνώντας και διαβάζοντας τις επιγραφές της αρχαιότητας, ο γνωστός επιγραφολόγος παραμένει ακόμη και μετά τη συνταξιοδότησή του μάχιμος, στο έργο που τάχθηκε. Είναι μια αστείρευτη πηγή γνώσης, που την αντλεί μέσα από την έρευνα ενώ η δουλειά του συμπληρώνει τις σελίδες της δικής μας ιστορίας. Είναι μεταξύ των πέντε ανθρώπων παγκοσμίως, που ειδικεύθηκε στη θεσσαλική διάλεκτο και έχει αναδειχθεί σε έναν από τους καλύτερους επιγραφολόγους.

Αυτή τη περίοδο θα τον βρούμε στα ειδώλια του Αρχαίου Θεάτρου Λάρισας, να ερευνά ώρες, για να συλλέξει και να καταγράψει στοιχεία που θα δώσουν «οι σκαλισμένες με γράμματα πέτρες» για τη ζωή των αρχαίων Λαρισαίων, για τη χρήση του θεάτρου, για τη λειτουργία του, για τις επιφανείς οικογένειες, για τους ηγέτες που πέρασαν, για…πολλά άλλα που θα αποκαλυφθούν τελικά χάρη σε αυτή τη δουλειά του.

Αναμφίβολα είναι τιμή για τη Λάρισα που αυτή τη στιγμή εργάζεται στο αρχαίο θέατρο, αν και ο ίδιος αφοπλιστικά απλά δηλώνει γι’ αυτό: «Κάνω τη δουλειά μου. Είμαι ερευνητής…».

Η συνέχεια στο eleftheria.gr

Ο πράσινος λίθος που «έντυσε» την Αγιά Σοφιά

To Τοπκαπί στην Κωνσταντινούπολη

Της Σοφίας Ορφανιώτη

Πόσοι γνωρίζουν άραγε ότι σε ένα από τα λατομεία που υπάρχουν στον θεσσαλικό κάμπο και συγκεκριμένα σε αυτό της Χασάμπαλης, λίγα χιλιόμετρα έξω από τη Λάρισα, στην περιοχή του Συκουρίου, ο λίθος του χρησιμοποιήθηκε για τη διακόσμηση παλατιών και εκκλησιών ανά τους αιώνες που ξεπέρασαν μάλιστα τα όρια της Ελλάδας;

Ο οριτοασβεστίτης ή χασαμπαλιώτικος λίθος, όπως επισημαίνει η αρχαιολόγος της ΙΕ΄ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων κ. Στέλλα Κατακούτα, είναι ο πέμπτος ακριβότερος κατά τον 4ο αιώνα μ.Χ. Ακριβώς επειδή ήταν πολύτιμος λίθος, λόγω υψηλού κόστους, στη Θεσσαλία δεν είχε μεγάλη χρήση, αντίθετα η όποια χρήση του γινόταν μόνο κατόπιν παραγγελιών, γι’ αυτό και συνδεόταν με κοσμικά και εκκλησιαστικά κτίρια αυτοκρατορικών αυλών.

Ο λίθος του συγκεκριμένου λατομείου χρησιμοποιήθηκε και ελάχιστοι το γνωρίζουν για τη διακόσμηση του παλατιού του αυτοκράτορα Αδριανού στο Τίβολι, στην Αψίδα του Θριάμβου του Αυτοκράτορα Μάρκου Αυρηλίου, στο ανάκτορο του Γαλερίου Θεσσαλονίκης, σε 64 κίονες της Αγιάς Σοφιάς, σε πεσσούς που κοσμούν σήμερα την εκκλησία του Αγίου Μάρκου της Βενετίας, στο ανάκτορο του Καρλομάγνου στη Γερμανία, στο Τοπ Καπί στην Κωνσταντινούπολη. Ενώ παραλίγο θα έφθαναν και ως το Λονδίνο κάποιοι κίονες που λαξεύτηκαν για το Αβαείο του Γουέστμινστερ, αλλά μπλοκαρίστηκαν στο σιδηροδρομικό σταθμό της Λάρισας λόγω της κήρυξης του ελληνοτουρκικού πολέμου το 1897.

[pullquote]Ο λίθος του συγκεκριμένου λατομείου χρησιμοποιήθηκε και ελάχιστοι το γνωρίζουν για τη διακόσμηση του παλατιού του αυτοκράτορα Αδριανού στο Τίβολι, στην Αψίδα του Θριάμβου του Αυτοκράτορα Μάρκου Αυρηλίου, στο ανάκτορο του Γαλερίου Θεσσαλονίκης, σε 64 κίονες της Αγιάς Σοφιάς, σε πεσσούς που κοσμούν σήμερα την εκκλησία του Αγίου Μάρκου της Βενετίας, στο ανάκτορο του Καρλομάγνου στη Γερμανία, στο Τοπ Καπί στην Κωνσταντινούπολη. Ενώ παραλίγο θα έφθαναν και ως το Λονδίνο κάποιοι κίονες που λαξεύτηκαν για το Αβαείο του Γουέστμινστερ, αλλά μπλοκαρίστηκαν στο σιδηροδρομικό σταθμό της Λάρισας λόγω της κήρυξης του ελληνοτουρκικού πολέμου το 1897.[/pullquote]

Από αυτό προκύπτει σύμφωνα με την κ. Κατακούτα ότι η φήμη, το υλικό και η διάρκεια χρήσης αυτών των λατομείων του θεσσαλικού κάμπου, ήταν ιδιαιτέρως γνωστά και ότι τα προτιμούσαν πολύ συχνά για διάφορες σκοπούς.

ΣΤΟ ΛΑΤΟΜΕΙΟ

Το λατομείο της Χασάμπαλης έχει πίσω του ιστορία αιώνων και με αφορμή τη Διεθνή Ημέρα Μουσείων που γιορτάστηκε προχθές στο Διαχρονικό Μουσείο, με πρωτοβουλία των δύο Εφορειών της Λάρισας, της ΙΕ’ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων και της 7ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, πραγματοποιήθηκε χθες επίσκεψη στον χώρο και ξενάγηση από τον κ. Βασίλειο Μέλφο, γεωλόγο, λέκτορα του τμήματος Γεωλογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, στην οποία παρακολούθησαν Λαρισαίοι οι οποίοι έδειξαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την ιστορία του συγκεκριμένου λατομείου.

Ο κ. Μέλφος επισήμανε μεταξύ άλλων ότι ο «συγκεκριμένος λίθος ήταν ιδιαίτερα γνωστός για την άριστη ποιότητά του, ήταν σκληρός, άρα δύσκολα λαξευόταν και χρησιμοποιείτο για μεγάλες επιφάνειες.

Χρησιμοποιήθηκε κυρίως στα Βυζαντινά και Ρωμαϊκά χρόνια, ενώ λόγω της πολυχρωμίας του το ενδιαφέρον ζωντάνεψε και πάλι στα χρόνια της Αναγέννησης. Εκεί ωστόσο επειδή τον διακινούσαν οι Ιταλοί ονομάστηκε «verde antico»-αρχαίο πράσινο.

Οι πόλεις που χρησιμοποιήθηκε ευρέως ο χασαμπαλιώτικος λίθος ήταν η Ιταλία και η Κωνσταντινούπολη.

H συνέχεια στο eleftheria.gr