Αυστρία : “Από το Μέγα Αλέξανδρο μέχρι την Κλεοπάτρα

  Kunsthalle Leoben: Von Alexander dem Großen bis Kleopatra | Die letzten Pharaonen

Σε δύο από τις πλέον ενδιαφέρουσες ιστορικές φυσιογνωμίες, το μεγάλο Μακεδόνα στρατηλάτη, Μέγα Αλέξανδρο και την Κλεοπάτρα την Έβδομη, “την τελευταία των Φαραώ της Αιγύπτου”, είναι αφιερωμένη η μεγάλη διεθνής έκθεση, με τίτλο: “Αίγυπτος-Από το Μέγα Αλέξανδρο μέχρι την Κλεοπάτρα”, που εγκαινιάστηκε στο Μουσείο Τέχνης “Κούνστχαλε”, της πόλης Λεόμπεν της Αυστρίας.

Πριν από πέντε χρόνια, από το Μάρτιο έως το Νοέμβριο του 2010, το Μουσείο Τέχνης Λεόμπεν είχε φιλοξενήσει μία από τις σημαντικότερες εκθέσεις, από όσες παρουσιάστηκαν ποτέ διεθνώς, για τη ζωή και τη δράση του Μεγάλου Αλεξάνδρου, την οποία είχαν επισκεφθεί περισσότεροι από 100.000 άτομα, από την Αυστρία και τις γειτονικές χώρες.

Σύμφωνα με τους συντελεστές της, η τωρινή έκθεση, η οποία θα διαρκέσει έως την 1η Νοεμβρίου, θέλει να δώσει, με τα εκατοντάδες εκθέματα στις δεκάδες αίθουσες του Μουσείου, μια συνολική εικόνα, από τους τρεις αιώνες λαμπρής αιγυπτιακής ιστορίας, αρχίζοντας από την κατάληψη της Αιγύπτου, από το Μέγα Αλέξανδρο το 321 π.Χ., μέχρι τη μάχη του ΄Ακτιουμ, το 31 π.Χ. και την επακόλουθη αυτοκτονία της Κλεοπάτρας.

Ως διάδοχοι του Μεγάλου Αλεξάνδρου κυβέρνησαν στην Αίγυπτο οι Μακεδόνες βασιλείς, οι οποίοι ίδρυσαν εκεί τη δυναστεία των Πτολεμαίων, από το όνομα του πρώτου ηγέτη Πτολεμαίου, της οποίας οι ιστορίες και οι μύθοι έχουν εντυπωσιάσει γενεές και γενεές και στους οποίους γίνονται πολλές αναφορές στην έκθεση.

Η πολυμορφία της καλλιτεχνικής δημιουργίας, που αντικατοπτρίζει την καθημερινότητα της πτολεμαϊκής και αργότερα της ρωμαϊκής Αιγύπτου, παρουσιάζεται στην έκθεση μέσα από εκατοντάδες πολύτιμα εκθέματα από τις σημαντικότερες αιγυπτιακές συλλογές διεθνών μουσείων, όπως Λούβρο του Παρισιού, Ερεμιτάζ της Αγίας Πετρούπολης, Κρατικό Μουσείο του Βερολίνου, Μουσείο Χίλντεσχαιμ, Μουσείο Ιστορίας της Τέχνης της Βιέννης, αλλά και Γλυπτοθήκη της Κοπεγχάγης.

Στα εκθέματα, που αναφέρονται στην τέχνη, τον πολιτισμό και τη θρησκεία αυτής της περιόδου του αιγυπτιακού βασιλείου, συγκαταλέγονται αγάλματα, γλυπτά, επιγραφές, πάπυροι, όπως επίσης ένα μεγάλων διαστάσεων αντίγραφο του Φάρου της Αλεξάνδρειας, αλλά και προβολές ταινιών-ντοκιμαντέρ για τη ζωή και έργο των ιστορικών προσωπικοτήτων της εποχής.

Στις ομιλίες, στα εγκαίνια της έκθεσης, υπογραμμίστηκε το γεγονός πως με τον Μέγα Αλέξανδρο γνώρισε μια πρωτοφανή εξάπλωση ο ελληνικός πολιτισμός, με τον οποίο εμπλουτίστηκε ο υπόλοιπος, εκτός της λεγόμενης Δύσης, κόσμος, όπως επίσης το γεγονός του παιδαγωγικού ρόλου της έκθεσης για μαθητές και νέους, στους οποίους τόσο ο Μέγας Αλέξανδρος όσο και η Κλεοπάτρα είναι γνωστοί και οικείοι από όλα τα σχολικά βιβλία.

ΑΠΕ-ΜΠΕ

Αντίστροφη μέτρηση για το «ανάκτορο» της Βεργίνας

Αλλάζει εντυπωσιακά μέχρι τα τέλη του 2015 η συνολικότερη εικόνα στον αρχαιολογικό χώρο των Αιγών (Βεργίνα), όπου με το πλούσιο ανασκαφικό έργο του αείμνηστου Μανώλη Ανδρόνικου και των συνεργατών του ήρθε στο φως τις τελευταίες δεκαετίες μεγάλο τμήμα της βασιλικής πρωτεύουσας των αρχαίων Μακεδόνων.

Πυρετώδεις οι εργασίες για την αποπεράτωση του νέου Μουσείου Αιγών. Ένα εξαιρετικό κτίριο μοντέρνας αρχιτεκτονικής, με λιτές γραμμές και απλά γεωμετρικά σχήματα και ορθογώνιους όγκους, σε διαφορετικά μεγέθη. Το έργο βρίσκεται στην τελική ευθεία καθώς έχει ολοκληρωθεί η ορθομαρμάρωση εξωτερικά όπως και τα έργα του περιβάλλοντος εξωτερικού χώρου.

Σε εξέλιξη η διαμόρφωση των αιθουσών και του αιθρίου. (Κάτω αριστερά)

Η μακέτα δείχνει πώς θα είναι στην τελική του μορφή. (Κάτω δεξιά)

Μέχρι τον Οκτώβριο αναμένεται να είναι έτοιμο και να παραδοθεί στην Εφορεία Αρχαιοτήτων Ημαθίας το επιβλητικό Πολυκεντρικό Μουσείο Αιγών, ώστε μέχρι τα τέλη του χρόνου να στηθούν οι εκθέσεις του και να γίνουν τα εγκαίνιά του, προκειμένου να αποδοθεί στο κοινό. Ένα μουσείο που στις μεγάλες αίθουσες-ενότητες θα ενσωματώσει το σύνολο του αρχαιολογικού χώρου των Αιγών και θα παρουσιαστούν για πρώτη φορά στο κοινό και σημαντικά ευρήματα των τελευταίων χρόνων.

Και λίγο μετά, στις αρχές του 2016, αναμένεται να ολοκληρωθεί η αναστήλωση και η ανάταξη ενός μεγάλου τμήματος του ανακτόρου του Φιλίππου του Β’, το οποίο ήταν ίσως το μεγαλύτερο της κλασικής Ελλάδας, τριπλάσιο και από τον Παρθενώνα, ενώ ήταν ορατό από ολόκληρη τη λεκάνη της Μακεδονίας.

Στον χώρο έχει εγκατασταθεί ένα μεγάλο εργοτάξιο, που με την ευθύνη της προϊσταμένης της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ημαθίας Αγγελικής Κοτταρίδη, «ξαναστήνει» το ανάκτορο. Από τις αρχές του 2016 ο χώρος θα αποδοθεί στο κοινό, το οποίο θα έχει πλέον απτή μία τρισδιάστατη εικόνα ενός μεγάλου τμήματος του περίφημου ανακτόρου, με στημένες κολόνες και ολοκληρωμένες τη δυτική και νότια πλευρά και ένα κομμάτι της ανατολικής, αλλά και με τον κύριο όγκο των ψηφιδωτών.

Ένα μεγάλο τμήμα από το ανάκτορο του Φιλίππου Β’ «ξαναστήνεται» εκ βάθρων.

Παράλληλα στο μοναδικό νεκροταφείο των Τύμβων, σε μία έκταση 500 στρεμμάτων και 540 ταφικούς τύμβους που περιέχουν τάφους από τον 11 αιώνα π.χ. μέχρι και τον 3ο αιώνα π.χ. και ανασκάπτονται συστηματικά από την Αγγ. Κοτταρίδη, φέρνοντας στο φως εντυπωσιακά ευρήματα, γίνεται μέχρι τα τέλη του χρόνου στο πλαίσιο ανάδειξης της νεκρόπολης (έργο ΕΣΠΑ) ένα μεγάλο αρχαιολογικό πάρκο.

Μοντέρνο κτίριο

Ήδη έχει ολοκληρωθεί η φύτευση 4.000 δέντρων, ενώ για πρώτη φορά το κοινό θα μπορεί να παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς κατά τη θερινή περίοδο την ίδια την ανασκαφή σε δράση.

Η μακέτα του έργου. Τριάντα κολόνες που θα φτάνουν και τα 7 μέτρα μαζί με τα επιστύλια δίνουν μια εντυπωσιακή εικόνα για το σημαντικότερο κτίριο της αρχαίας Μακεδονίας.

Το «Εθνος της Κυριακής» παρουσιάζει για πρώτη φορά εικόνες από την εσωτερική διαμόρφωση του Πολυκεντρικού Μουσείου Αιγών, αλλά και την πορεία του έργου της αναστήλωσης-ανάταξης του ανακτόρου του Φιλίππου του Β’, που παίρνει πλέον απτή μορφή. Ένα εξαιρετικό κτίριο, μοντέρνας αρχιτεκτονικής, με λιτές γραμμές και απλά γεωμετρικά σχήματα και ορθογώνιους όγκους, σε διαφορετικά μεγέθη, τόσο εξωτερικά όσο και εσωτερικά, το οποίο δεσπόζει στην ανατολική είσοδο της Βεργίνας, αποτελεί το νέο Πολυκεντρικό Μουσείο Αιγών.

Το έργο προϋπολογισμού 29 εκατ. ευρώ, που χρηματοδοτήθηκε από το ΕΣΠΑ, βρίσκεται στην τελική του ευθεία, έχοντας ολοκληρωθεί η ορθομαρμάρωση εξωτερικά, ενώ είναι σε εξέλιξη η διαμόρφωση των αιθουσών και τα έργα του περιβάλλοντος εξωτερικού χώρου.

Κομματάκι κομματάκι ενώνονται τα αρχαία μέλη ενώ, όπου λείπουν, συμπληρώνονται με νέο υλικό που κατασκευάζεται με ακρίβεια από ειδικά συνεργεία

«Πιστεύοντας ότι η διαλεκτική ανάμεσα στο συντηρητικό-“παραδοσιακό” και το ριζοσπαστικό-“μοντέρνο” αποτελεί την πεμπτουσία της συνεισφοράς των Μακεδόνων στον πολιτισμό, θεωρούμε ότι αυτή πρέπει να είναι η βασική ιδεολογική-αισθητική αρχή που θα διέπει κάθε προσπάθεια οργάνωσης-ανάταξης-ανάδειξης των Αιγών, της ξεχασμένης βασιλικής καθέδρας που η αρχαιολογική σκαπάνη πόντο πόντο ανακαλεί από τη λήθη», όπως σημειώνει η Αγγελική Κοτταρίδη, κάνοντας λόγο για «μια νέα, “ολιστική” και δυναμική προσέγγιση του ζητήματος της σχέσης αρχαιολογικού χώρου – μουσείου – επισκέπτη».

Το νέο Μουσείο έχει ένα κεντρικό μεγάλο κλίτος που προορίζεται να φιλοξενεί περιοδικές εκθέσεις και εκατέρωθεν δύο μεγάλες εντυπωσιακές αίθουσες-αίθρια που θα φιλοξενήσουν μόνιμες εκθέσεις, καθώς και άλλες αίθουσες.

Κομματάκι κομματάκι ενώνονται τα αρχαία μέλη ενώ, όπου λείπουν, συμπληρώνονται με νέο υλικό που κατασκευάζεται με ακρίβεια από ειδικά συνεργεία.

Στον εκθεσιακό χώρο θα υπάρχουν επίσης προθήκες με αρχιτεκτονικά θραύσματα, λίθινα μέλη, τμήματα από ειδικά στοιχεία δαπέδων, κεραμίδια, σίμες, ακροκέραμα, σιδερένια δεσίματα ξύλινης οροφής κ.ά. Στη δεύτερη μεγάλη αίθουσα-αίθριο θα φιλοξενηθεί μια μόνιμη έκθεση γλυπτών, αγαλμάτων κ.λπ. Το κεντρικό κλίτος θα εγκαινιαστεί με μια μεγάλη έκθεση με τίτλο «Αιγών Μνήμη», που θα περιλαμβάνει και την παρουσίαση για πρώτη φορά αρκετών ευρημάτων που έφερε στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη και από άλλους βασιλικούς τάφους (τάφους βασιλισσών κ.λπ.) μετά τον τάφο του Φιλίππου.

Εκτός των άλλων στο νέο Μουσείο διαμορφώνονται οι χώροι που θα φιλοξενήσουν εργαστήρια κ.λπ., αλλά και μεγάλοι λειτουργικοί αποθηκευτικοί χώροι όπου θα μεταφέρονται και θα φυλάσσονται τα νέα ευρήματα. Ένα μεγάλο αρχαιολογικό εργαστήριο-εργοτάξιο έχει στηθεί εδώ και αρκετό καιρό σε όλο τον χώρο του ανακτόρου του Φιλίππου του Β’ -χτίσθηκε από το 359 έως το 336 π.Χ που κάλυπτε σε εμβαδόν τον εντυπωσιακό αριθμό των 12.000 τ.μ. και δεσπόζει σε ένα υπερυψωμένο σημείο στις υπώρειες των Πιερίων.

Σήμερα η αναστήλωση-ανάταξη του ανακτόρου, στο μέγιστο δυνατό, που έχει ενταχτεί η πρώτη του φάση στο ΕΣΠΑ με ένα ποσό 7 εκατ. ευρώ, αποτελεί ένα πολυσύνθετο εγχείρημα. Δεν είναι μόνο η συντήρηση των ψηφιδωτών του δαπέδου που γίνεται εκατοστό με εκατοστό.
Κομματάκι κομματάκι ενώνονται τα αρχαία μέλη ώστε να πάρουν τη θέση τους πάνω στο μνημείο, το οποίο αποκτά μια τρισδιάστατη εικόνα-μορφή. Για να γίνει αυτό σε σημεία και τμήματα όπου είναι απαραίτητο συμπληρώνονται τα μέλη με νέο υλικό, που κατασκευάζουν με ακρίβεια τα ειδικά συνεργεία.

Η χρηματοδότηση

Στην πρώτη φάση μέχρι τα τέλη του 2015 αρχές του 2016 προβλέπεται να έχει ολοκληρωθεί η ανάταξη ενός σημαντικού τμήματος του ανακτόρου και να γίνει ο χώρος επισκέψιμος για το κοινό. Αυτό που ευελπιστούν οι αρχαιολόγοι είναι ότι θα εξασφαλιστεί η χρηματοδότηση της δεύτερης φάσης, που θα περιλαμβάνει και την ανάταξη της βόρειας πλευράς και του υπόλοιπου της ανατολικής, ενώ οι περίπου 30 κολόνες που θα φτάνουν και τα 7 μέτρα μαζί με τα επιστύλια θα δίνουν μια εντυπωσιακή εικόνα για το σημαντικότερο κτίριο της αρχαίας Μακεδονίας. Να σημειωθεί ότι στη βάση του ανακτόρου και σε οργανική ενότητα με αυτό έχει αποκαλυφτεί το θέατρο, στο οποίο δολοφονήθηκε ο Φίλιππος Β’.

ΧΡΙΣΤΟΣ ΤΕΛΙΔΗΣ,Έθνος

Σκόπια: Ανησυχία Μόσχας για UCK

Ανησυχία εξέφρασε το υπουργείο Εξωτερικών της Ρωσίας για την κατάσταση στο «τρίγωνο» Σκόπια-Κόσοβο- Αλβανία με αφορμή το πρόσφατο περιστατικό σε συνοριακό αστυνομικό φυλάκιο της ΠΓΔΜ. Συνδέει, μάλιστα, το περιστατικό με τις συνεχείς αναφορές περί «Μεγάλης Αλβανίας».

Στην ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών της Ρωσίας την οποία δημοσίευσε η ρωσική εφημερίδα «Jurnal» και προέβαλαν τα αλβανικά ΜΜΕ, αναφέρεται επίσης πως «το περιστατικό αποδεικνύει ότι σε αυτό το τμήμα των Βαλκανίων εξακολουθούν να υπάρχουν βαθιές εθνοτικές εντάσεις. Στην κατάσταση αυτή, πρωταρχικό ρόλο διαδραματίζουν η σοβαρή έλλειψη κράτους δικαίου και ασφάλειας στο Κόσοβο και οι συνέπειες του εν λόγω άλυτου προβλήματος στο σύνολό του».

«Το γεγονός αυτό δεν μπορεί να αγνοηθεί περισσότερο, καθώς και οι συνεχείς αναφορές στη ‘’Μεγάλη Αλβανία’’. Ελπίζουμε ότι οι προσπάθειες των κρατικών αρχών της ΠΓΔΜ, θα αποκαταστήσουν την τάξη στην προβληματική περιοχή της χώρας και θα εξασφαλίσουν την απαραίτητη διεθνή υποστήριξη» επισημαίνει η ανακοίνωση του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών, την οποία επικαλούνται τα αλβανικά ΜΜΕ.

Περίπου σαράντα ένοπλοι Αλβανοί εισέβαλαν τη Δευτέρα σε αστυνομικό φυλάκιο του χωριού Γκόσιντσε, κοντά στα σύνορα με το Κόσοβο, και αφόπλισαν τους αστυνομικούς ανέφερε η αστυνομία της ΠΓΔΜ.

Ο εκπρόσωπος της αστυνομίας της ΠΓΔΜ Ιβο Κότεσκι, ο οποίος έκανε λόγο για τρομοκρατική επίθεση, δήλωσε ότι οι ένοπλοι έφεραν στολές του UCK και εισήλθαν στο έδαφος της ΠΓΔΜ από το Κόσοβο. Κατά την εισβολή στο αστυνομικό τμήμα έδεσαν με χειροπέδες τρεις από τους τέσσερις αστυνομικούς του φυλακίου και χτύπησαν ακόμη έναν.

Σύμφωνα με την αστυνομία της ΠΓΔΜ, οι ένοπλοι, κατά την εισβολή τους στο αστυνομικό φυλάκιο είπαν στους αστυνομικούς ότι είναι μέλη του UCK και πως δεν αναγνωρίζουν την ειρηνευτική συμφωνία της Οχρίδας από το 2001 ( με την οποία δόθηκε τέλος στις ένοπλες συγκρούσεις που είχαν ξεσπάσει τότε μεταξύ των ανταρτών και κυβερνητικών δυνάμεων της ΠΓΔΜ.

Ναυτεμπορική

Σκληρά λόγια για την καταπάτηση των δικαιωμάτων στην ΠΓΔΜ

Τη «σοβαρή ανησυχία» του για την επιδείνωση της κατάστασης στην ΠΓΔΜ εξέφρασε το Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων, χθες στο Λουξεμβούργο. Πρώτη φορά, με τόσο σκληρά λόγια, από τα κράτη-μέλη τονίστηκε η επιδείνωση στους τομείς του κράτους δικαίου, θεμελιωδών δικαιωμάτων, ελευθερίας των ΜΜΕ, αξίες που είναι απαραίτητες σε μια χώρα που θέλει να γίνει κράτος-μέλος της Ε.Ε. και χωρίς αυτές είναι υπό αμφισβήτηση η ευρωπαϊκή της πορεία.

Για την ελληνική πλευρά, τα χθεσινά συμπεράσματα αποτελούν νίκη, καθώς η μόνιμη αντιπροσωπεία κατάφερε να συνδιαμορφώσει τα συμπεράσματα του Συμβουλίου έτσι ώστε στα τέσσερα σημεία του κειμένου να υπάρχει δύο φορές σαφής αναφορά στα συμπεράσματα του Δεκεμβρίου του 2014.

Τότε, τον περασμένο Δεκέμβριο, είχε γίνει σαφής αναφορά στο ότι η ΠΓΔΜ θα πρέπει να σέβεται τις σχέσεις της με τα γειτονικά της κράτη (βλέπε επίλυση θέματος ονομασίας με την Ελλάδα) και αυτός είναι ένας βασικός όρος για να συνεχίσει η ενταξιακή πορεία της χώρας.

Καθημερινή

Αφόπλισε Σκοπιανούς αστυνομικούς ομάδα UCK

Περίπου σαράντα ένοπλοι Αλβανοί εισέβαλαν χθες τα ξημερώματα σε αστυνομικό φυλάκιο του χωριού Γκόσιντσε, κοντά στα σύνορα με το Κόσοβο, και αφόπλισαν τους αστυνομικούς ανέφερε η αστυνομία της ΠΓΔΜ.

Ο εκπρόσωπος της αστυνομίας της ΠΓΔΜ Ιβο Κότεσκι, ο οποίος έκανε λόγο για τρομοκρατική επίθεση, δήλωσε ότι οι ένοπλοι έφεραν στολές του UCK και εισήλθαν στο έδαφος της ΠΓΔΜ από το Κόσοβο. Κατά την εισβολή στο αστυνομικό τμήμα έδεσαν με χειροπέδες τρεις από τους τέσσερις αστυνομικούς του φυλακίου και χτύπησαν ακόμη έναν.

Σύμφωνα με την αστυνομία της ΠΓΔΜ, οι ένοπλοι, κατά την εισβολή τους στο αστυνομικό φυλάκιο είπαν στους αστυνομικούς ότι είναι μέλη του UCK και πως δεν αναγνωρίζουν την ειρηνευτική συμφωνία της Οχρίδας από το 2001 ( με την οποία δόθηκε τέλος στις ένοπλες συγκρούσεις που είχαν ξεσπάσει τότε μεταξύ των ανταρτών και κυβερνητικών δυνάμεων της ΠΓΔΜ.

Ναυτεμπορική

«Βαθιά πατριώτης ο Έλληνας»

Συνέντευξη στον Νίκο Οικονόμου

«Πατούσα σε δύο βάρκες. Και μακεδονίτικη, από την πλευρά της μητέρας μου, αλλά και προσφυγική, καθώς η καταγωγή του πατέρα μου ήταν από τη Μικρά Ασία». Με αυτά τα λόγια μάς υποδέχθηκε χθες ο νέος πρόεδρος της ιστορικής Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών (EMΣ) Aθανάσιος Καραθανάσης στο γραφείο του, σε έναν χώρο γεμάτο με παλιές φωτογραφίες στους τοίχους, βαριά έπιπλα και ιστορία. Διόλου τυχαίο, αν αναλογισθεί κανείς ότι αυτό το ιστορικό σωματείο ιδρύθηκε το 1939…

Από τη Μακεδονία ξεκίνησε και η κουβέντα μας. «Η Μακεδονία και η προβολή της είναι κάτι που ελκύει τον κόσμο. Εμείς ως νέα διοίκηση θα συνεχίσουμε το έργο του Νικόλαου Μέρτζου. Ακολουθώντας την τακτική της ανανέωσης μέσα από τη συνέχεια. Ταυτόχρονα θα βάλουμε μπροστά την αρχαία και τη βυζαντινή Μακεδονία και το Άγιο Όρος, αλλά θα ασχοληθούμε και με τους απόδημους Μακεδόνες» τονίζει και αποκαλύπτει με τι θα ήθελε να συνδεθεί η θητεία του.

«Η εξωστρέφεια που επιδείξαμε θα γίνει πιο έντονη. Αλλά θα προσπαθήσουμε να μάθει ακόμη και ο πιο λαϊκός άνθρωπος στη Μακεδονία και τη Θεσσαλονίκη ότι έχει ένα στήριγμα στα εθνικά του θέματα που λέγεται Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών» τονίζει ο κ. Καραθανάσης.

[pullquote]Προσωπικά πιστεύω ότι δεν πρέπει να υπάρχει το όνομα Μακεδονία στην ονομασία της ΠΓΔΜ.[/pullquote]

Για το όνομα της Μακεδονίας είναι κάθετος: «Προσωπικά πιστεύω ότι δεν πρέπει να υπάρχει το όνομα Μακεδονία στην ονομασία της ΠΓΔΜ. Αυτό που βλέπω είναι ότι ο παροξυσμός του Γκρουέφσκι και των “συν αυτώ” έχει καθιερώσει ένα καθεστώς απολυταρχικό».

«Τι σημαίνει πατριώτης σήμερα;» είναι η ερώτηση που ζητεί απάντηση. «Αυτός που αγαπά την πατρίδα» λέει. «Πέραν τούτου;» επιμένουμε. Απαντά άμεσα και με έμφαση: «Ο πατριωτισμός στην Ελλάδα υπάρχει και υπάρχει βαθιά. Να σας πω κάτι που αφορά και στα παιδιά με τα σκουλαρίκια και τα παιδιά που βάφουν τα μαλλιά τους και τους φοιτητές και τα εργαζόμενα παιδιά: Όλοι αυτοί μπορεί να μην πήραν οράματα από εμάς, το σπίτι και το σχολείο. Όμως αγαπούν την πατρίδα και την αγαπούν παρά πολύ. Μπορεί να μην ξέρουν τι έγινε την 28η Οκτωβρίου ή την 25η Μαρτίου, όμως έχουν αυτή τη μικρή σπίθα που έτσι και ανάψει, γίνεται ηφαίστειο. Και είμαι βέβαιος ότι θα πολεμήσουν για την πατρίδα».

Το ΥΜΑΘ

Για το τέλος, δύο πολιτικές ερωτήσεις. Τι λέει για το υπουργείο Μακεδονίας – Θράκης; «Φυσικά και είναι θετικό το ότι διατηρήθηκε. Θα έλεγα στη νέα υφυπουργό ότι η ΕΜΣ στηρίζει τη Μακεδονία μέσω του επιστημονικού της έργου και ότι είμαστε στη διάθεση της Πολιτείας για ό,τι χρειαστεί» σημειώνει.

Όσο για τον υπουργό Εξωτερικών, επισημαίνει με νόημα: «Να κάνει μια προσπάθεια συμβιβασμού. Όχι αυτό που ακούγεται περί έντιμου συμβιβασμού, αλλά έναν συμβιβασμό που θα ικανοποιεί και τις δύο πλευρές και θα βελτιώνει τις σχέσεις Ελλάδος και ΠΓΔΜ σε πολλά επίπεδα. Και ας βρεθεί μια λύση σε διμερές επίπεδο, πέραν από την πρωτοβουλία του Νίμιτς.

Αρκεί οι γείτονες να πάψουν να προβάλλουν αυτόν τον άμετρο αλυτρωτισμό τους».

δημοκρατία

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης στην Αμφίπολη

«Οι θησαυροί που ανακαλύφθηκαν στην Αμφίπολη αποδεικνύουν τη δόξα, το μεγαλείο και την ελληνικότητα της Μακεδονίας» δήλωσε ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος για τα αρχαιολογικά ευρήματα της Αρχαίας Αμφίπολης, του λόφου Καστά, κατά τη διάρκεια της επίσκεψης που πραγματοποίησε στον αρχαιολογικό χώρο, το πρωί.

Τον Οικουμενικό Πατριάρχη, ο οποίος έδειξε μεγάλο ενδιαφέρον για τις τελευταίες αρχαιολογικές ανακαλύψεις, ξενάγησε η αρχαιολόγος Κατερίνα Περιστέρη, ενώ τον συνόδευαν ο αντιπεριφερειάρχης Σερρών, Γιάννης Μωυσιάδης, ο δήμαρχος Αμφίπολης, Κώστας Μελίτος και ο μητροπολίτης Σερρών και Νιγρίτας, Θεολόγος.

Ο κ. Βαρθολομαίος παρέμεινε στον αρχαιολογικό χώρο της Αρχαίας Αμφίπολης για περίπου μία ώρα, ενώ, φεύγοντας ευλόγησε τους κατοίκους του χωριού της Μεσσολακιάς. Κατά την αποχώρησή του από τις Σέρρες εξέφρασε ικανοποίηση για τη φιλοξενία που δέχθηκε στη διάρκεια της πενθήμερης παραμονής του στον νομό.

«Μοιραστήκαμε μία κοινή χαρά όλοι, τη χαρά των εορτασμών, με την ευκαιρία της εορτής του Αγίου Νικήτα, αλλά και τη χαρά της επικοινωνίας του Πατριάρχη με τα πνευματικά του τέκνα, της Μητρός Εκκλησίας με τον λαό του Θεού. Εδώ στην Ελλάδα, και μάλιστα στη Μακεδονία, είδαμε και ζήσαμε πολλά πράγματα. Από το Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης, το ιερό κέντρο της Ορθοδοξίας, πολύς κόσμος παντού, σε όλον τον κόσμο, περιμένει πολλά και πρέπει να εργαζόμαστε συστηματικά και εντατικά για να ανταποκρινόμαστε σε αυτές τις προσδοκίες των εκκλησιών και των λαών. Σας ευχαριστώ και σας ευλογώ από καρδιάς» ανέφερε.

«Η επίσκεψη του Παναγιωτάτου Πατριάρχη  μας ήταν πηγή ευλογίας και χαράς για όλους μας. Ο Οικουμενικός Πατριάρχης είναι το διαχρονικό σύμβολο της Ρωμιοσύνης και της Ορθοδοξίας μας. Τα μηνύματα πίστεως και ελπίδας που μας έδωσε, να τα κρατήσουμε και να τα καλλιεργήσουμε» δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο μητροπολίτης Σερρών και Νιγρίτας.

Στο πλαίσιο των επισκέψεών του, τελευταίος σταθμός του κ. Βαρθολομαίου είναι η Ιεραποστολική Αδελφότητα «Λυδία η Φιλιππησία» στην Ασπροβάλτα και στη συνέχεια θα αναχωρήσει για το αεροδρόμιο της Χρυσούπολης Καβάλας με προορισμό την Κωνσταντινούπολη.

ΑΠΕ-ΜΠΕ

Lectures in Harvard

Nina Gatzoulis

Coordinator of the Committee

of World Pan-Macedonian Associations

Another attempt of anti-Greek delirium at the prestigious Harvard University in Cambridge, Massachusetts was carried by Daniel Serwer, Senior Research Professor of Conflict Management from the University of Johns Hopkins, on April 17, 2015, under the academic discussion, titled “Analyzing the Dispute on the name issue between Macedonia and Greece: Twenty Years after the Interim Agreement”.

The other panelists were the special UN mediator on the name issue of FYROM, Mr. Matthew Nimetz, and Mr. Boshko Stankovski, Graduate Research Fellow, Harvard Negotiations Program. Moderator of the discussion was the Harvard’s Department Chair of the Program on Negotiation, Dr. Robert H. Mnookin.

Mr. Nimetz spoke first, giving a short summary of his time serving at the UN as mediator. He also explained whom he worked with and what efforts were made to arrive at the current impasse. Mr. Nimetz stated that when referring to the neighboring country he most often uses the name of FYROM’s capital, Skopje and he does the same with Greece’s capital, Athens, i.e, “The position of Skopje, or the position of Athens …”. The mediator emphasized particularly how difficult his job is and how the process evolves, when he sees one delegation, and when he sees the members of the other. He mentioned that it is his responsibility to travel to Skopje, Thessaloniki and Athens. He also explained that sometimes he sees members of the Greek and FYROM Diaspora.

[pullquote]How can Athens negotiate in good faith with Skopje when Skopje’s government promotes its propaganda through various politicians and diplomats posing under maps of a supposedly United “Macedonia” with the Greek and Bulgarian parts included within Skopje’s territory?[/pullquote]

Mr. Boshko Stankovski’s presentation was centered with the results of the International Court in The Hague, saying that Greece lost the trial. He added that according to the Interim Agreement, Greece cannot block Skopje’s accession to various international organizations (he however failed to mention that according to the interim accord, Skopje should have applied for entry with FYROM as a name but now must comply with good neighborly criteria and resolve its name issue as imposed by the EU and NATO).

Dr. Daniel Serwer’s presentation was an anti-Greek downpour, trying to convince the audience that the name issue is of no significance and what matters is the inclusion of Skopje into NATO and that Greece should stop bullying “Macedonia”. In his delirium he said that it is scientifically proven that the modern Greeks have nothing in common with the ancient Greeks and the only ones associated with the ancient Macedonians are the Vlachs. The language now spoken by modern Greeks has nothing to do with the ancient Greek language. He emphasized that there are cities in many parts of the world that bear names of ancient Greek and Roman cities and no one complains about it.

The Coordinator, Dr. Mnookin, appeared to be agreeing with Dr. Serwer’s torrential anti-Greek statements, moving his head affirmatively. Mr. Nimetz, to his credit, intervened and referred to the propaganda emanating from FYROM and he also mentioned the school books in Skopje’s education system that promote propaganda against Greece.

We had answers to all of Mr. Serwer’s pseudo-arguments, due to an extensive discussion that took place between the moderator and the panellists, the time for us to provide our answers one by one during the questions and answers period became very limited. I personally asked the following question and provided photographical proof of actual Skopjian events that I mentioned:

How can Athens negotiate in good faith with Skopje when Skopje’s government promotes its propaganda through various politicians and diplomats posing under maps of a supposedly United “Macedonia” with the Greek and Bulgarian parts included within Skopje’s territory? These persons are not merely private citizens, but actual officials of the Skopje government.

How could Athens discuss the issue of the name in good faith when Skopje fanaticizes its youth through its educational system, promoting that Macedonia is divided and must be united? The photographs that we had with us and reflected our questions, were handed to the coordinator Dr. Moonkin. Mr. Boshko Stankovski made an attempt to negate these as events of private citizens but when the pictures dipicted definite proof of government officials and the country’s school system he then refered to the Interim Agreement Article 7, 3rd par., and that Greece had to report these violations.

Since the main theme of this presentation was the inability to resolve the name issue after twenty years of discussions, Mr. Bill Gatzoulis of our group raised the issue (which left the panelists and the moderator with a great deal of thought), that from the beginning the name issue started with the wrong premise as the term “Macedonia” did not fit as the name for the neighboring country. Internally almost 35% of the population consists of Albanians who want to be called Ethnic Albanians (Mr. Nimetz spoke up in agreement of this also) and the remainder of the population consists of numerous other minorities and of its majority population of Slavs who have adopted a self created “Macedonian” identity.

[pullquote]Mr. Nimetz, to his credit, intervened and referred to the propaganda emanating from FYROM and he also mentioned the school books in Skopje’s education system that promote propaganda against Greece.[/pullquote]

The theory that prevailed in UN and other associated circles that the name “Macedonia” will play a unifying role did not stand as after twenty years now the Albanian and Slavic elements of the country are still in constant conflict and do not show any signs of becoming permanently united. In addition, it is unfortunate that the coordinators of this event chose such a misleading title as “Conflict between Macedonia and Greece” as externally the name “Macedonia” is problematic not only with Greece but also with Bulgaria and Serbia. Bulgaria has similar problems with Skopje as Greece in that Skopje is usurping parts of the Bulgarian history also. With Serbia the problem was created when their Orthodox church which was within the Serbian Patriarchate was broken away by removing and jailing its Archbishop and creating it as a schismatic Macedonian Orthodox Church for political purposes and not belonging or recognized by any Patriarchate.

The last question from a third party was directed to Mr. Boshko Stankovski asking if he agrees with his country’s government, that has vigorously embarked in the “Macedonian antiquization” erecting statues after ancient Greek figures, naming avenues with ancient Greek names, while the FYROM tries to join the European Union. And the awkward answer by Mr. Stankovski was that he agrees with the listener

The panel members and moderator seemed disturbed by these pertinant facts that are major components that can not be ignored in analyzing the impass on the name issue after twenty years. Why were they not taken into account by the scholars of such a prestigious school as Harvard? But then… only about twenty five people were present to witness such a fiasco… we wonder how serious they are in trying to find what the problem was in the last twenty years.

Perhaps next time they should consider discussing: ‘THE NAME DOESN’T FIT”.

Η περίπτωση της Αμφίπολης

ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΓΑΡΟΥΦΑ
δικηγόρου, πρώην προέδρου του ΔΣΘ

Η Αμφίπολη το καλοκαίρι του 2014 απασχόλησε την παγκόσμια κοινή γνώμη με την αποκάλυψη του ταφικού μνημείου στην τοποθεσία «Καστά». Μπορεί να υπήρξαν υπερβολές στην επικοινωνιακή διαχείριση του θέματος, αλλά σε κάθε περίπτωση υπάρχει ήδη ένα μνημείο με περίβολο 497 μέτρων, ύψους 3 μέτρων και αξιόλογα ευρήματα στο εσωτερικό (αγάλματα, μοναδικό ψηφιδωτό δάπεδο κ.λπ.) που το καθιστούν μοναδικό σε παγκόσμιο επίπεδο.

Μετά από αυτά θα περίμενε κάποιος ότι θα υπήρχε σπουδή να ολοκληρωθεί η ανασκαφική έρευνα σε όλο τον τύμβο και να επιδιωχθεί να είναι σύντομα επισκέψιμο το μνημείο, για το οποίο υπάρχει ενδιαφέρον επίσκεψης από εκατομμύρια ανθρώπων από τα πέρατα της γης, με παράλληλη προβολή και των άλλων μνημείων της Αμφίπολης (αρχαίο Γυμνάσιο, τα τείχη που περιγράφει ο Θουκυδίδης, ελληνιστικές οικίες, παλαιοχριστιανικές Βασιλικές στην αρχαία ακρόπολη κ.λπ.).

Δυστυχώς η επίσκεψη του υπουργού Πολιτισμού κ. Ξυδάκη (έγκριτου δημοσιογράφου) δεν έδωσε πολλές ελπίδες ότι η Πολιτεία θα κινηθεί προς αυτήν την κατεύθυνση κι αντίθετα από δηλώσεις του δημιουργήθηκε η εντύπωση ότι μάλλον σταματούν οι ανασκαφές, ότι τώρα θα γίνει μελέτη των ευρημάτων κι ότι στο μέλλον πρέπει να γίνει μελέτη αξιοποίησης της πανέμορφης περιοχής…

Ο κ. Ξυδάκης μάλλον κινείται σε λάθος κατεύθυνση… Το σωστό θα ήταν να βοηθήσει για ολοκλήρωση του ανασκαφικού έργου από την κ. Περιστέρη και για δημιουργία προϋποθέσεων να γίνει σύντομα επισκέψιμο το μνημείο για να υπάρχει και οικονομική ωφέλεια για τη χώρα. Ένα μνημείο που για μήνες απασχόλησε την παγκόσμια κοινή γνώμη και υπάρχει ενδιαφέρον επίσκεψης από εκατομμύρια ανθρώπους είναι λάθος να το παραμερίζεις σαν να λες «ξεχάστε το». Θα περιμέναμε ακόμη από τον κ. Ξυδάκη να διαθέσει κονδύλια για αποκάλυψη του αρχαίου θεάτρου της Αμφίπολης, την αναστύλωση των παλαιοχριστιανικών μνημείων και τη σύνδεση μνημείων και χώρων, όπου συνέβησαν ιστορικά γεγονότα, που λεπτομερώς περιγράφει ο Θουκυδίδης, υπό μορφή αρχαιολογικών περιπάτων.

Καταγόμενος από Αμφίπολη γνωρίζω την περιοχή, ενώ ως φοιτητής την περίοδο θερινών διακοπών εργαζόμουν στις ανασκαφές και θυμάμαι πάντα τον αρχαιολόγο Δ. Λαζαρίδη να μας μιλά γι΄ αυτόν τον τύμβο στον οποίο πίστευε ότι είχε ταφεί η Ρωξάνη και ο γιος του Μ. Αλεξάνδρου, τον αγώνα μας να γίνει αρχαιολογικό Μουσείο και να αναπτυχθεί σωστά η περιοχή.

Για την αξιοποίηση της περιοχής είχε γίνει μια αξιόλογη μελέτη από τον Α. Τρίτση όταν ήταν υπουργός ΠΕΧΩΔΕ, που δεν υλοποιήθηκε (ενδεικτικά αναφέρω ότι στο πρόγραμμα πολεοδομικής ανασυγκρότησης πρόβλεπε αξιοποίηση του λιμανιού, πλωτό τον Στρυμώνα, λειτουργία τελεφερίκ από Ροδολίβος μέχρι την κορυφή του Παγγαίου και στόχευση το 2000 να έχει η υπό δημιουργία νέα Αμφίπολη 20.000 κατοίκους).

Νομίζω ότι από το δήμο Αμφίπολης και την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας μπορούν να γίνουν άμεσα κάποιες κινήσεις με σύνδεση της Αμφίπολης με τα πανεπιστήμια της Θεσσαλονίκης (είχα συζητήσει παλιότερα με τον τότε πρύτανη Η. Κουσκουβέλη για λειτουργία τα καλοκαίρια κύκλου μεταπτυχιακών μαθημάτων του τμήματος Διεθνών Σπουδών του ΠΑΜΑΚ στην Αμφίπολη και με χαρά είδα να προωθείται), η ένταξη στο πλαίσιο του «Φεστιβάλ Αμφίπολης» εκδηλώσεων με θεματολογία από την ιστορία της περιοχής (στις 6-7-2012 με πρότασή μου ο δήμος είχε διοργανώσει ημερίδα με θέμα τα μηνύματα του έργου του Θουκυδίδη στη σύγχρονη εποχή) και παράλληλα η εκπόνηση και υλοποίηση μελέτης για αξιοποίηση της περιοχής με προβολή μνημείων, ιστορίας και φυσικής ομορφιάς σε συνδυασμό με τη λειτουργία της Αμφίπολης ως πολιτιστικού κόμβου με εκδηλώσεις επιπέδου, με στόχο ποιοτικό τουρισμό και σωστή ανάπτυξη.

Αγγελιοφόρος της Κυριακής

Θησαυροί …χαμένοι στην αποθήκη

Ακέραιο χρυσό στεφάνι ελιάς, που εκτίθεται ήδη στις προθήκες του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης. Θεωρούνταν ότι προέρχεται από τον τάφο Α του Σέδες, όμως προέρχεται από τον τάφο Β του Τσάγεζι στην περιοχή της Αμφίπολης

Έναν «άγνωστο» αρχαιολογικό θησαυρό που προέρχεται από τέσσερις τάφους της πρώιμης ελληνιστικής περιόδου (τέλος 4ου π.Χ. αιώνα) -οι δύο με πλούσια κτερίσματα, ο τρίτος μνημειακός με είσοδο και ο τέταρτος, ένας μικρός συλημένος- στο παλιό στρατιωτικό αεροδρόμιο του Σέδες στη Θεσσαλονίκη, που είχε αποκαλυφθεί το 1938 από τους σπουδαίους αρχαιολόγους Νίκο Κοτζιά και Χαράλαμπο Μακαρόνα και ένα μεγάλο μέρος του παρέμενε μέχρι τώρα σε κιβώτια στις αποθήκες του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης, φέρνει στην επιφάνεια η διευθύντριά του, Πολυξένη Αδάμ – Βελένη, μαζί με την αρχαιολόγο Ανναρέτα Τουλουμτζίδου.

Η δημοσίευση της ανασκαφής έγινε μόνο το 1956 με άρθρο του Ν. Κοτζιά στον επετειακό 100ό τόμο της Αρχαιολογικής Εφημερίδας, αλλά τα στοιχεία για τα ευρήματα ήταν περιορισμένα, δεδομένου ότι από τους τέσσερις τάφους ο ένας (τάφος Α) επιχώθηκε κατά της διάρκεια της κατασκευής του υδατόπυργου του αεροδρομίου και οι άλλοι (Β, Γ, Δ) καταχώθηκαν.

Ένα μικρό μέρος των ευρημάτων βρίσκονται από χρόνια στις προθήκες του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης, πολλά όμως παρέμεναν στα κιβώτια, ακόμη και χωρίς συντήρηση. Ανάμεσά τους χρυσά κοσμήματα, 40 χρυσά φύλλα μυρτιάς από στεφάνι που όμως δεν είναι εύκολο να ανασυσταθεί, χρυσά νήματα, μια λόγχη με σιδερένια αιχμή δόρατος, έναν χάλκινο καθρέφτη, γυναικείες πήλινες προτομές, αλλά και τμήματα από… αρτίδιο, ένα είδος ζυμαριού με αλεύρι, λάδι και μέλι, εύρημα μοναδικό για τον ελλαδικό χώρο.

Ο τάφος Α ανήκε σε γυναίκα, έφερε τα χρυσά φύλλα από στεφάνι μυρτιάς, χρυσά κοσμήματα και χρυσά νήματα υφάσματος. Ο τάφος Β ήταν ο πιο εντυπωσιακός, ανήκε σε άντρα, είχε μόνο τρία ευρήματα, μία λόγχη, ένα πήλινο λυχνάρι και ένα αγγείο. Ο τάφος Γ ανήκε σε γυναίκα, πιθανόν ηλικιωμένη, που δεν κάηκε -βρέθηκαν μέχρι και δόντια της- και έφερε πλούσια ευρήματα, κοσμήματα, αξεσουάρ, αλλά και έναν χάλκινο καθρέφτη.

Τμήματα από το χρυσό στεφάνι μυρτιάς που βρέθηκαν στον τάφο Α. Βρέθηκαν 40 φύλλα, με ορατά ίχνη καύσης. Το στεφάνι δεν έχει ανασυσταθεί

Ένα επίσης ενδιαφέρον στοιχείο είναι πως σε ένα χαρτοκιβώτιο με αντικείμενα από τον τάφο Α υπήρχε μια ομάδα ελεφαντοστέινων πλακιδίων και διακοσμητικών στοιχείων που δεν είχαν απασχολήσει όλα αυτά τα χρόνια τους αρχαιολόγους. Μετά από έρευνα και μελέτη, κατέληξαν πως πρόκειται για διακοσμητικά στοιχεία από δύο κιβωτίδια, εκ των οποίων το πιο περίτεχνο, σχεδόν μικρογραφία των χρυσών λαρνάκων της Βεργίνας, που έφερε πιθανότατα στο κάλυμμά του δύο γυναικείες μορφές ανάμεσα σε κιονίσκους, την Περσεφόνη, που σώζεται, και πιθανόν τη Δήμητρα.

«Πρόκειται για μια συστάδα τάφων μέσα σε τύμβο, για μέλη της ίδιας οικογένειας, που είχε κάποια οικονομική επιφάνεια», δήλωσε στο «Εθνος» η κ. Τουλουμτζίδου, ενώ η κ. Βελένη μίλησε για «τη χαρά και τη συγκίνηση του αρχαιολόγου που ανακαλύπτει σπουδαία ευρήματα μέσα σε κουτιά».

Ο μικρός κυβωτιόσχημος τάφος Α, στο Σέδες. Περιείχε τμήματα χρυσού στεφάνου, χρυσά κοσμήματα και υπολείμματα πυράς. Η φωτογραφία είναι του 1938.

Το στεφάνι

Μέχρι σήμερα στις προθήκες του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης εκτίθεται ένα ακέραιο χρυσό στεφάνι ελιάς, το οποίο θεωρούνταν ότι προέρχεται από τον τάφο Α του Σέδες. Η νέα μελέτη έδειξε ότι προέρχεται από τον τάφο Β του Τσάγεζι στην περιοχή της Αμφίπολης Σερρών. Επίσης, δεν προέρχεται από το Σέδες και ένα χρυσό παραμορφωμένο και ελλιπές ενώτιο με κεφαλή αντιλόπης. Αν και απεικονίζεται στη δημοσίευση των τάφων από τον Ν. Κοτζιά, δεν υπάρχει καμία αναφορά στο άρθρο του, ενώ περιλαμβάνεται στον κατάλογο εγκιβωτισμού μεταλλίνων του 1941 και αναφέρεται ως προέλευσή του το Στίβρεσι Κιλκίς. «Εξάλλου, τυπολογικά ανήκει στους μετά τα μέσα του 3ου π.Χ. αιώνα χρόνους, που είναι ασύμβατη με τη χρονολόγηση των υπόλοιπων ευρημάτων του τάφου και η περιεκτικότητά του σε χρυσό είναι πολύ χαμηλότερη από τα κοσμήματα του τάφου Α στο Σέδες», ανέφερε η κ. Βελένη.

Πήλινο λυχνάρι που βρέθηκε στον μνημειακό τάφο Β στο Σέδες

Ο τάφος Α ήταν μικρός, κυβωτιόσχημος και περιείχε δύο τμήματα χρυσού στεφάνου. Αλλα τμήματα αυτού του στεφανιού βρέθηκαν μαζί με υπολείμματα πυράς πάνω από την κάλυψη του τάφου, μαζί με έναν χάλκινο καθρέφτη, τμήμα χρυσής αλυσίδας, 40 χρυσά φύλλα μυρτιάς με ορατά ίχνη καύσης και σχετικές παραμορφώσεις. Το στεφάνι αυτό έχει ομοιότητες με δύο παρόμοια, ένα από τη Λητή Θεσσαλονίκης και ένα από την Ποτίδαια Χαλκιδικής, που χρονολογούνται στις αρχές του 3ου π.Χ. αιώνα.

Από τα ευρήματα του τάφου Α οι αρχαιολόγοι εκτιμούν ότι η νεκρή κάηκε σε ξύλινη κλίνη με χάλκινες εφηλίδες- διακοσμητικά στοιχεία όμοια με τις κεφαλές καρφιού- φορώντας χρυσοΰφαντο ένδυμα και χρυσά κοσμήματα που διατηρήθηκαν αποσπασματικά. Παραμορφωμένα από την καύση ήταν τα χρυσά νήματα-lemallae υφάσματος, όπως έδειξε η εξέταση με μικροσκόπιο. Ο χάλκινος καθρέφτης μαζί και ένας χάλκινος κάδος ρίχτηκαν στην πυρά, ενώ όπως προέκυψε παρόμοια κάτοπτρα είναι γνωστά από την Αλεξάνδρεια, την Κυδωνία, την Αθήνα, την Ερέτρια κ.α. Τα παλαιότερα είναι δύο κάτοπτρα από την Αθήνα και την Απολλωνία του Πόντου και χρονολογούνται στα 360-350π.Χ.

Λόγχη με σιδερένια αιχμή δόρατος από τον μνημειακό τάφο Β, στον οποίο υπήρχε ταφή άντρα και χάλκινο κάτοπτρο (καθρεφτάκι) που βρέθηκε στα προσωπικά αντικείμενα της ηλικιωμένης νεκρής του τάφου Α

Οκτώ γυναικείες πήλινες προτομές «έντυναν» εξωτερικά τον τάφο Α. Σε έναν νέο άντρα ανήκε ο τάφος Β΄, ο πιο εντυπωσιακός από τους τέσσερις. Ο μνημειώδης θαλαμωτός τάφος, διαστάσεων 2Χ3 μέτρα, με αμφικλινή στέγη και μεγάλο θυραίο άνοιγμα, ήταν συλημένος και βρέθηκαν μόνο μία λόγχη, ένα πήλινο λυχνάρι και ένα αγγείο-πελίκη. Η λόγχη με τη σιδερένια αιχμή δόρατος είναι δύσκολο ακόμη και να συντηρηθεί, αποδίδεται ωστόσο σε κυνηγετική και όχι πολεμική σκευή, κατάλληλη για το κυνήγι μεγάλων θηραμάτων. Όσο για την ερυθρόμορφη πελίκη, έφερε παράσταση αρματοδρομίας με τέθριππο, ενώ ακέραιο βρέθηκε το πήλινο τροχήλατο αβαφές λυχνάρι, που εκτίθεται στο Μουσείο.

Η πλούσια νεκρή, οι γρύπες και η μεγάλη μάχη

Αναμφισβήτητα ο πιο πλούσιος σε ευρήματα ήταν ο τάφος Γ, ο οποίος εντοπίστηκε τον Ιούλιο του 1938. Εκτός από τα ελεφαντοστέινα αντικείμενα που στόλιζαν τα δύο κιβωτίδια και παραπέμπουν σε μικρογραφία από τις χρυσές λάρνακες της Βεργίνας, εντυπωσιακό είναι και το ελεφαντοστέινο αδράκτι της νεκρής, λίγα θραύσματα του οποίου έχουν βρεθεί, ενώ από το ίδιο υλικό ήταν και το κτένι της. Σύμφωνα με την κ. Βελένη, η αυξημένη χρήση του ελεφαντοστού στη Μακεδονία σημειώνεται μετά τις κατακτήσεις του Μ. Αλεξάνδρου στην Ασία.

Στην κεντρική πλευρά της κλίνης υπήρχε παράσταση μάχης Αριμασπών -μυθικό έθνος, σκυθικής προέλευσης, πολεμοχαρείς, μονόφθαλμοι που είχαν τα μαλλιά τους δεμένα με χρυσάφι- και γρυπών, δηλαδή τέσσερα ζεύγη πιθανότατα Αριμασπών και γρυπών, με ελεφαντοστέινα τα κεφάλια και τις ασπίδες των μορφών και τα κεφάλια και φτερά των γρυπών, ενώ τα υπόλοιπα τμήματα ήταν από επίχρυσο κονίαμα. Είναι η πρώτη φορά που αναγνωρίζεται το θέμα αυτό (Αριμασποί και γρύπες) σε χρηστική κλίνη με ελεφαντοστέινη διακόσμηση – παρόμοιο θέμα είναι γνωστό μόνο από έναν τάφο στον Αγιο Αθανάσιο Θεσσαλονίκης, αλλά οι μορφές είναι από πηλό και κοσμούσαν ταφικής χρήσης κλίνη.

Πορφυρά στρωσίδια

Η νεκρή ήταν πιθανόν ηλικιωμένη, τάφηκε πάνω στην κλίνη, με πορφυρά στρωσίδια, σκεπάστηκε με ύφασμα που είχε ραμμένα 40 πήλινα επίχρυσα δισκάρια-κομβία και σε κάθε μία από τις τέσσερις γωνίες της κλίνης περάστηκε από ένα επίχρυσο στεφάνι, μυρτιάς και κισσού, αλλά και περιδέραια από πήλινες επίχρυσες χάνδρες. Το τελετουργικό αυτό είναι γνωστό και από άλλες πλούσιες ταφές στη Μακεδονία, ανδρών αλλά και γυναικών κατά την πρώιμη ελληνιστική εποχή.

Να σημειωθεί ότι τα νέα ενδιαφέροντα στοιχεία παρουσιάστηκαν πρόσφατα από τις δύο αρχαιολόγους στο αρχαιολογικό συνέδριο σε μια εργασία με τον τίτλο «Σέδες 1938: addenda (προσθήκες) και corrigenda (διορθώσεις) στα ευρήματα των τάφων Α, Β και Γ».

ΜΑΡΙΑ ΡΙΤΖΑΛΕΟΥ, Εθνος